Η αξιοποίηση δοσμένων αποσπασμάτων του βιβλίου μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο ερευνητικής συνεργατικής δραστηριότητας με θέμα τη ζωή και τη δράση των κλεφτών και αρματολών κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Αρχικά δίνεται η δυνατότητα στους μαθητές να διακρίνουν τις δύο έννοιες, που πολλές φορές ταυτίζονταν και έφτασε να σημαίνουν το ίδιο πράγμα. Σε ένα διαφορετικό επίπεδο διερεύνησης οι μαθητές και οι μαθήτριες μπορούν να συλλέξουν πληροφορίες για επώνυμους κλέφτες και αρματολούς της Ρούμελης και να συνθέσουν κείμενα με τα βιογραφικά τους στοιχεία. Για μαθητές μεγαλύτερης ηλικίας η μελέτη του βιβλίου δίνει την ευκαιρία για τον εντοπισμό συγκεκριμένων ιστορικών γεγονότων που περιγράφονται μέσα στα αποσπάσματα των δημοτικών τραγουδιών. Εκτός, όμως, από την καθαρά ιστορική αξιοποίηση (ιστορικά πρόσωπα, πολεμικά γεγονότα) προσφέρεται η δυνατότητα στους μαθητές να συλλέξουν πληροφορίες και να βγάλουν συμπεράσματα για τον τρόπο ζωής και τις δυσκολίες που αντιμετώπιζαν οι υπόδουλοι Έλληνες.